فریبا احمدی دستجردی*- نمایشگاه هوایی دبی ۲۰۱۵ به عنوان یکی از بزرگترین نمایشگاه‌های هوافضای جهان در تاریخ ۱۲-۸ نوامبر ۲۰۱۵ (۱۵ تا ۱۹آبان ۹۴) در دبی برگزار شد.

در سالهای گذشته این نمایشگاه ها معمولا در کشورهای توسعه یافته اروپایی و آمریکایی انجام می گرفت اما چند سالی است که پای این مراسم به کشورهای رونق یافته آسیایی نیز باز شده است. نمایشگاه هوایی دبی امسال با حضور شیخ محمد بن راشد ال مکتوم، معاون رئیس جمهوری امارات عربی متحده بازگشایی شد. این نمایشگاه به فاصلۀ چند روز از سقوط مشکوک هواپیمای مسافربری ایرباس روسی در صحرای سینا درهای خود را به روی متخصصان و بازدید کنندگان باز کرد. همین امر و گسترش ناامنی در این منطقه، بر اهمیت امنیت پروازی افزوده است در نمایشگاه امسال، علاوه بر ارائۀ جدیدترین فناوری های هوایی، بخش امنیت پرواز نیز بویژه در هواپیماهای مسافربری بسیار مورد توجه قرار گرفته بود.

نمایشگاه هوایی دبی فرصت خوبی برای صاحبان صنعت هواپیماسازی و خریداران برای عقد قراردادهای تجاری بوده است و انتظار می رود بیش از ۶۵۰۰۰ نفر طی چهار روز از این نمایشگاه بازدید کرده باشند. (در دوره قبل بیش از ۸۵۰۰ نفر از این نمایشگاه بازدید کردند). در این دوره از نمایشگاه بیش از ۱۱۰۰ شرکت فعال بین المللی که در بخش هوا و فضا و صنایع هواپیمایی و خدمات رسانی در صنعت هوا و فضا از ۵۲ کشور جهان حضور داشتند که آخرین دستاوردهای خود را در زمینه صنعت هوا و فضا و خدمات هوا و فضا به نمایش گذاشته‌اند. همچنین این نمایشگاه  صحنه‌ای برای ارائه فناوری چاپگرهای سه‌بعدی و دستاوردهای آن در صنعت هوافضا بود.

امارات متحده عربی دارای یکی از پیشرفته ترین ناوگان های هوایی در آسیا و جهان است که کمپانی‌های اروپایی و آمریکایی همواره در حال رقابت با یکدیگر هستند. علاوه بر آن، نیروی هوایی این کشور دارای بهترین خلبانان و پیشرفته ترین جت های جنگی است که همواره در حال تقویت و به روز رسانی است. از آنجایی که روسیه حضور خود را برای این بازار پر نعمت کمرنگ احساس کرده است،"سرگی چمزوف" مدیر شرکت فناوری ملی روسیه  برای رایزنی های خرید جنگنده سوخو ۳۵ (SU-۳۵) در این نمایشگاه حضور پیدا کرده است.

کارشناسان اماراتی پیش بینی کرده اند که شرکت های هواپیمایی امارات طی این نمایشگاه قرارداد خرید هواپیماهای جدید برای ورود به ناوگان هوایی خود منعقد خواهند کرد که ارزش این قراردادها بالغ بر ۱۶۰ میلیارد دلار خواهد بود.

بسیاری از کمپانی های مشهور فعال در این زمینه، در این نمایشگاه  حضور یافته و آخرین دستاوردهای خود را به نمایش می‌گذارند.علاوه بر آن حاشیه این مراسم معمولا با پروازهای زیبا و آکروباتیک همراه بود که توسط بهترین خلبانان نظامی انجام گرفت.

بزرگترین قراردادی که در نمایشگاه پنج روزه دبی امضا شد قرارداد شرکت هواپیمایی امارات متعلق به امیرنشین دبی برای خرید پنجاه هواپیمای بوئینگ۷۷۷-۳۰۰ ای آر به ارزش شصت و شش میلیارد درهم امارات (۱۸ میلیارد دلار آمریکا) بود. در چارچوب این قرارداد شرکت امارات حق خرید بیست هواپیمای دیگر از همین نوع به ارزش هشت میلیارد دلار را برای خود محفوظ داشت. به این ترتیب این قرارداد را می توان بزرگترین قرارداد تاریخ شرکت بوئینگ توصیف کرد که در نخستین روز نمایشگاه دبی امضا شد.

جان لهی مسئول بخش امور مشتریان در شرکت هواپیمایی ایرباس یکی از دلایل موفقیت نمایشگاه امسال دبی را وجود تقاضای زیاد شرکتهای هواپیمایی و شرکتهای اجاره دهنده هواپیما برای هواپیماهایی دانست که مصرف سوخت پائین تری دارند. وی گفت در این نمایشگاه ایرباس سفارش ساخت یکصد و سی هواپیمای ای-۳۲۰ نیو را که در زمینه مصرف سوخت بهینه سازی شده اند یک روز پیش از پایان کار نمایشگاه دبی، شرکت ایرباس اعلام کرد سفارش ساخت دویست و یازده هواپیما را به ارزش بیست میلیارد و پانصد میلیون دلار دریافت کرده است. شرکتهای هواپیمایی منطقه خلیج فارس حضور چشمگیری در نمایشگاه امسال دبی داشتند و قراردادهایی که این شرکتها امضا کردند نقش زیادی در موفقیت این نمایشگاه داشت. بعد از قرارداد شرکت امارات با بوئینگ، شرکت هواپیمایی قطر نیز قراردادی به ارزش شش میلیارد و چهارصد میلیون دلار برای خرید پنجاه و پنج فروند هواپیما با شرکت ایرباس امضا کرد.  شرکت بین المللی کویتی تامین مالی خرید و اجاره هواپیما "افکو" نیز در قراردادی به ارزش چهار میلیارد و ششصد میلیون دلار پنجاه هواپیمای ای-۳۵۰ نیو به شرکت ایرباس سفارش داد و حق خرید سی هواپیمای دیگر از همین نوع را تا پایان امسال برای خود حفظ کرد.

در قسمت های نظامی،بازدید کنندگان و مسئولین کشوری شاهد پروازهای نمایشی خلبانان نیروی هوایی امارات بودند.ایالات متحده به همراه جنگنده هایی مانند F-۱۶،F-۲۲ و بمب افکن B-۱ به خوبی خود نمایی کرد. علاوه بر آن هلیکوپتر پیشرفته آپاچی نیز در تیر رس بازدید کنندگان قرار گرفته است.

لازم به ذکر است که برخی از نمونه های جدیدترین هواپیماهای بدون سرنشین نیز در این نمایشگاه حضور داشتند.این نمونه ها نه فقط مدل های نظامی،بلکه نمونه هایی از هواگردهای تحقیقاتی و امدادی هستند که برخی از آنان هنوز به طور رسمی معرفی نشده اند. روسیه نیز از پرواز های دلفریب جنگنده SU-۳۵ برای نمایش توانایی های آن استفاده کرده و دل مسئولین امارات را بدست آورد.

کمپانی ایرباس با معرفی بهترین های خود در این نمایشگاه حضور یافت.هواپیماهای ایرباس ۳۵۰ و ایرباس ۳۸۰ از جمله آنها بودند که شیخ محمد بن راشد شخصا از آنها بازدید به عمل آورد.برای اولین بار در این نمایشگاه،فناوری های چاپ 3D نیز به نمایش گذاشته شده‌اند. دستاوردهایی که در راستای تولیدات هوا و فضا به دست آمده اند،در قالب نمونه‌های چاپ سه بعدی معرفی و مورد بازدید قرار گرفتند. امید است به زودی فناوری چاپ سه بعدی در صنعت هوانوردی جهان جهت تولید قطعات و بدنه ی هواپیماهای مختلف وارد عرصه شود.

حضور جت‌های کوچک مسافربری نیز به وفور در این نمایشگاه به چشم می‌خورد. از آنجایی که افراد ثروتمند بسیاری در این کشور به زندگی و تجارت مشغول هستند،امارات جزو بزرگترین بازار جت های خصوصی در جهان است.

برخی از کمپانی ها نیز به معرفی موتورها و موشک های جت پرداختند و با بیرون آوردن آنها،یک نمای دقیق از این محصولات را به نمایش گذاشته اند و بعضی از شرکت ها با دعوت از بازدید کنندگان از انها می خواستند تا با شبیه ساز هواپیما از جمله شبیه ساز هرکولس C-۱۳۰ و سوپر هورنت F-۱۸ پرواز کنند تا جذابیت نمایشگاه برای آنها بیشتر شود.

جنگنده های تایفون اروپایی نیز در این نمایشگاه حضور یافته و خلبانان زبده آنها خیلی شیک و به سبک اروپایی ها به نمایش توانایی های این زیبای قدرتمند پرداختند. شرکت سوئیسی پیلاتوس که یکی از بزرگترین  تولید کننده جت های آموزشی دنیا است نیز با پرواز مهیج PC-۲۱ در نمایشگاه خودنمایی می‌کرد.

هلیکوپترهای امداد و نجات کمپانی های مختلف مانند تولید کنندگان ایتالیایی و استرالیایی نیز بهترین نمونه های خود را در معرض دید عموم قرار داده‌اند.

در نمایشگاه مکس روسیه امسال چهل و چهار کشور و صدها شرکت بزرگ فعال در حوزه هوا و فضا حضور داشتند و فناوري ها و توليدات خود را ارائه کردند. در نمایشگاه دبی شرکت های هواپیماسازی اوکراین و روسیه نیز حضور پررنگی داشتند اما در خیلی از موارد هواپیماهای ساخت آنها در نمایشگاه پرواز نکرد. از جمله این موارد می توان به سوخو ۱۰۰ اشاره کرد که می توانست در نمایشگاه پرواز کند و توانمندی های خود را به نمایش بگذارد ( ایران تمایل خود را به حضور این هواپیما در ناوگان هوایی خود اعلام کرده است). و همچنین آخرین محصول شرکت آنتونف اکراین با نام AN-۱۷۸ که در سال ۲۰۱۵ از آن رونمای شد در نمایشگاه حضور داشت اما مسئولین شرکت آنتونف از پرواز آن در محدوده نمایشگاه و پیش چشم بازدید کنندگان خودداری کردند. نمایشگاه هوایی دبی روز دوازدهم نوامبر به پایان رسید. این نمایشگاه هر دو سال یکبار در این شیخ نشین برگزار می‌شود. امیدواریم در سالهای آتی صنعت هوانوردی کشورمان نیز توانایی های خود را با حضور در نمایشگاههای بین المللی هوافضایی به رخ کشد.

کارشناس ارشد مدیریت صنعتی و مهندس اویونیک هواپیما